Rozwój mowy i rozwój emocjonalno-społeczny w pierwszych trzech latach życia dziecka

Należy pamiętać, że normy są orientacyjne. Rozwój każdego dziecka jest indywidualny i zależy od wielu czynników. Wszystkie wątpliiwości należy skonsultować ze specjalistą! 

3 miesiąc życia

• zatrzymuje wzrok na twarzy rodzica

• reaguje i podąża wzrokiem za kolorowymi lub poruszającymi się przedmiotami

• odwraca głowę w kierunku źródła dźwięku

• zaczyna odpowiadać uśmiechem na uśmiech innych osób

• wypowiada samogłoski i głuży, tzn wydaje dźwięki: guu, agu, gyy

6 miesiąc życia

• patrzy w kierunku osoby, która mówi do dziecka

• wydaje dźwięki w odpowiedzi

• uśmiecha się w celu zainicjowania kontaktu i odpowiedzi

• gaworzy, wielokrotnie powtarzając te same sylaby: mamama, bababa, dadada

6-9 miesiąc życia

• podąża wzrokiem za wskazaniem

• pojawia się pierwszy dialog wokaliczny

• reaguje na obce osoby w otoczeniu

• pojawia się lęk separacyjny

• rozumie wypowiedzi o zabarwieniu emocjonalnym

9-12 miesiąc życia

• odwraca się wołane po imieniu

• pojawia się gest wskazywania palcem

• celowo wokalizuje lub gestykuluje w celu przyciągnięcia uwagi

• rozumie proste słowa, najczęściej rzeczowniki

• naśladuje gesty ilustrujące: „pa-pa” , „ kosi-kosi łapci”

• uczestniczy w zabawie w „a-kuku”

• rozumie „Daj”’ „Nie wolno”

pojawiają się słowa słożone z sylab otwartych: mama, tata, dada

18 miesiąc życia

• wykonuje polecenia typu: „Daj mi lalę”, „Zanieś tacie misia”

• wskazuje sześć części ciała

• używa słów: nazwy, prośby połączone z gestami (podaje przedmiot, bierze rękę opiekuna, aby wysunąć w kierunku przedmiotu)

• potrząsa głową „nie” (odmowa)

• używa przedmioty zgodnie z ich funkcją (szczotkuje włosy szczotką, pcha samochód zabawkę, naśladuje rówieśników)

• tworzy wspólne pole uwagi: pokazuje na przedmioty, domagając się komentarza

24 miesiąc życia

• wymawia ok 200 słów

• używa zwrotów składających się z dwóch słów

• pojawiają się początki odmiany wyrazów

• kiwa „tak”, „przesyła całusy”, „ciiii”, „piątka” (symboliczne przedstawianie)

 • proste udawane zabawy (zabawkowa miotła, kubek zabawkowy, kubek dla siebie/lalki)

• powtarza sekwencje kilku ruchów dorosłego

• pojawia się odniesienie społeczne – uzależnia swoje zachowanie od wyrazu twarzy innych ludzi

• pociesza innych (empatia)

• posługuje się wyrazami: „nie”, „moje”

36 miesiąc życia

• wykonuje 2-stopniowe polecenia

• buduje zdania z 3–4 wyrazów

• zadaje pytania: „Co to?”. „Kto to?”, :”Gdzie jest?”, „Dlaczego?

• pojawiają się zabawy z udawaniem symbolicznym (kij jako szczotka, klocek jako ciastko wlewa paliwo do samochodu, a następnie myje okna itp)

• nazywa jeden kolor, liczy dwa przedmioty, segreguje kształty

• pojawia się zabawa z odgrywaniem ról, np. w doktora

• inicjuje kontakty z rówieśnikami

• pojawia się narracja sekwencyjna

• mowa zrozumiała w 75%

Bibliografia:

1. Wiek występowania kamieni milowych we wczesnej ocenie rozwoju dziecka, Medycyna Praktyczna pediatria 2014/01

2.Skala rozwoju psychomotoryki dziecka 0-3, O. Brunet, I. Lezine.

3. M. Tarnawska „Rozwijanie komunikacji dzieci z ASD”